Bir konuşma sentezleyicisi kullanarak beyin sinyallerini neredeyse normal konuşmaya dönüştürebilen yeni beyin implantını duydunuz mu? Amerika Birleşik Devletleri’nde yapılan son çalışma medyada büyük dikkat çekti ve afazi hastaları ve yakınları konu ile ilgili daha fazla şey bilmek istemektedir. Buna istinaden beyin implantını geliştiren önde gelen bilim insanları yeni beyin implatının afazi hastalarına yardım edip edemeyeceği ve nasıl yardımcı olabileceği konusunda bilgilendirme yapmıştır.
İçindekiler
Beyin İmplantı Nasıl Çalışıyor?
Araştırmacılar, beynin ağız ve ses kanalı hareketlerini kontrol eden bir bölgesinden gelen sinir sinyallerini okuyan bir çip yerleştirdiler. Dil, dudaklar ve ses tellerinin organizasyon içinde çalışmasını sağladılar. Bu hareketler konuşmayla sonuçlanan hareketlerdir. Teknikte, kişinin söylemek istediklerini yorumlamak için ses sistemi kaslarına gönderilen motor sinyalleri kullanıldı. İmplant teknolojisi daha sonra amaçlanan kelimeleri ve cümleleri söylemek için sanal bir ses sistemi olan bir konuşma sentezleyicisi yönlendirdi.
Afazisi Olan Biri için İşe Yarar mı?
Bu çalışmanın önde gelen bilim adamları Edward Chang’e göre afazisi olan kişilerde bu yöntemi kullanmanın sorunu, şimdiye kadarki yöntemlerin konuşma alanlarının sağlam olmasına dayanmasıdır. Afazisi olan kişilerde, inme veya diğer beyin hasarı nedeniyle nörolojik konuşma bozuklukları meydana gelebilmektedir.
Bu yeni teknoloji çoğunlukla “ALS (amyotrofik lateral skleroz) gibi alt düzey felçli veya kilitli sendromlu kişilerle ilgilidir, çünkü öncelikle beynin hareketi kontrol eden kısmından gelen bilgilere dayanır”, diye ekliyor Boston Üniversitesi’nde konuşma ve dil bilimcileri olan Frank Guenther.
Yeni Beyin İmplantında Umut Işığı Var mı?
Afazisi olan hastalar için hemen geçerli olmasa da, Dr. Chang beyin sinyallerini yorumlama ve konuşmaya dönüştürmedeki mevcut başarının gelecekte bu tür cihazların daha karmaşık dil alanlarından gelen sinyalleri çözebileceğine dair umut verdiğini düşünmektedir.
Dr. Guenther, çalışmada kullanılan matematiksel tekniklerin sonunda daha yüksek beyin bölgelerinden gelen bilgilerin şifresinin çözülmesi ve muhtemelen bu süreçte hasarlı bir beyin bölgesinin atlanabileceği konusunda hemfikirdir.
Bu işe yararsa, böyle bir cihaz, bir cümlenin inşa edilmemesi veya doğru kelimenin bulunamaması veya başka bir kişinin ne söylediğini anlama gibi dilin motor olmayan yönleriyle ilgili açıkların üstesinden gelebilir. Başka bir deyişle, afazisi olan kişilerin yaşadığı problemleri çözebilir.
Dr. Chang, bu gerçek olmadan önce “beynin dil merkezlerinin işlevi hakkında tıp biliminin hala sahip olduğu bilgilerin yetersiz olduğunu, bilgilerin geliştirilmesi gerektiğini belirtmektedir.
Yeni Beyin İmplantı Evde Kullanıma Hazır mı?
Yeni beyin implant çipin, bir kişinin beynine güvenli ve dayanıklı bir şekilde yerleştirilmeye hazır olup olmadığını merak edilen sorulardan biridir. Bir afazi hastası bu implantı yaptırabilir mi, evine gidebilir ve günlük hayatına devam edebilir mi? Henüz tam olarak değil, ama Dr. Chang’in ekibi Amerika Birleşik Devletleri’nde cihazı tamamen implante edilebilir ve güvenli hale getirmek için çalışmakta ve yakın gelecekte hastaların kullanımına sunmayı hedeflemektedir.
Afazi hastaları için en azından şuan en umut verici mevcut seçenek, kayıp işlevselliği onarmak için beynin hasarsız kısımlarından yararlanan konuşma terapisi almaya devam etmektir.
Çalışmayı yapan araştırmacılar:
Prof.Dr.Edward Chang Kaliforniya San Francisco Üniversitesi Nöroloji Bölümü
Prof.Dr.Frank Guenther Boston Üniversitesi Konuşma, Dil ve İşitme Bilimleri Bölümü
