Down Sendromu Nedir?
Down sendromu; kişinin fiziksel, zihinsel ve sosyal gelişimi üzerinde derin ve olumsuz etkisi olan tedavi edilemez genetik bir bozukluktur. Down Sendromlu çocukların ağız ve boğaz bölgesinde beslenme, yutma ve oral motor becerilerini etkileyen anatomik ve fizyolojik farklılıklar vardır. Ayrıca ağız bölgesinde bulunan kaslarda zayıflık vardır. Down sendromu olan çocukların hemen hemen bütün gelişim alanlarında geriliği olduğu gibi dil ve konuşma alanında da yaşıtlarına göre geriliği vardır. Dil ve konuşma alanında zorluklar yaşamaktadır. Bu problemlerin şiddeti kişiden kişiye değişmektedir.
İçindekiler
Down Sendromu Olan Kişiler Neden Konuşma Problemi Yaşarlar?
Down sendromlu kişilerde konuşmayı etkileyen 4 farklı problem vardır.
1.Yapı: Down’lu kişilerin baş ve yüzün genel şekli normal gelişime göre farklıdır.
Burun, ağız ve üst çene daha küçüktür. Bu da, konuşma seslerini çıkarmak için ağız ve çevresinin işlevselliğinde problem olduğu anlamına gelir. Damak daha uzun ve dardır. Bu da kişinin konuşma seslerini doğru çıkarmak için dilini hareket ettirmede zorluk yaşadığı anlamına gelir. Bademciklerde, dişlerde ve kulaklarda da yapısal farklılıklar vardır. Down sendromlu çocukların kulakları normalden daha büyüktür. Bu durum sık kulak enfeksiyonlarına ve işitme kaybı yaşamalarına sebep olur. İşitme konuşma organlarındaki yapısal farklılıklar konuşma güçlüğüne sebep olur.
2. Sesi. Down sendromlu kişilerin genellikle sesleri güçlü çıkar. Normal gelişim gösteren çocuklar, dinlenirken ağzını kapatabilir ve burnundan nefes alabilir. Down sendromlu çocuklar ise, ses çıkarma sorunları nedeniyle dinlenirken ağızlarını açık tutabilirler. Bu durum, solunumu güçleştirir ve konuşmayı daha zor hale getirir.
3. Biliş. Down sendromlu çocuk yeni bir ses veya kelimeyi ilk denemelerde öğrenemez. Defalarca duymaları ve bilgiyi öğrenmek için fazla pratiği ihtiyaçları vardır. Normal gelişim seyrinde olan çocuğun yeni bir sesi öğrenmesi için daha az çaba gerekirken, Down sendromlu bir çocuğun 20 kez duyması gerekebilir.
4. Duyusal. İki tür duyusal sorun vardır: Hipo-farkındalık ve hiper-farkındalık. Hipo-farkındalık, duyusal etkiyi kolayca kaydedemedikleri anlamına gelir (bu yüzden sürekli olarak ağızlarına bir şeyler koyuyor olabilirler). Hiper farkındalık, çoğu çocuğu rahatsız etmeyebilecek duyusal girdilerin Down sendromlu olan çocuğu gerçekten rahatsız edebileceği anlamına gelir.
Down sendromlu çocuklarda görülen en temel konuşma problemi sesletim problemidir. Bu nedenle Down sendromlu çocukların konuşma anlaşılırlığı düşüktür ve bu çocukları sadece aile anlamaktadır. Down sendromlu normal konuşma gelişimin basamaklarını yaşıtlarına göre geriden takip etmektedir. Kısa süreli bellek, dilbilgisi, ifade edici dil, alıcı dil süreçlerinde güçlükler yaşamaktadır.
Down sendromlu çocuklar, doğum öncesi ya da doğum esnasında tanı alır. Erken tanılanması, ailenin önceden hazırlıklı olmasına ve erken girişim yapabilmek için avantajlı olunmasını sağlamaktadır. Dil ve konuşma bozukluklarında erken müdahalenin önemi büyüktür.
Down Sendromu’nda Dil ve Konuşma Terapisi Ne yapar?
Sesletim (artikülasyon), dil ve konuşma gecikmesin desteklenmesi, konuşma anlaşılırlığın artırılması, konuşma organları sorunları ile baş edilmesine ve iletişim becerilerinin güçlendirilmesi yönünde çalışmalar yapılır.
Zihin engeline bağlı konuşma bozuklukları hakkında detaylı bilgi almak için tıklayınız.
