Alzheimer günümüzde sıklıkla karşılaştığımız, yaşlılıkla birlikte görülen ve bilişsel yetileri ciddi şekilde etkileyen bir hastalıktır. Günlük yaşamda zorluk yaşamaya neden olan, hem kişinin hem ailesinin yaşam kalitesini etkileyen bir sorundur. Bu yazı ile alzheimer nedenleri, alzheimer belirtileri, alzheimer tedavi yöntemleri hakkında bilgiler edinebilirsiniz.
İçindekiler
Alzheimer Nedenleri Nelerdir?
Alzheimer hastalığının nedenleri tam olarak bilinemeyen bir nörolojik sorundur. Bazı nedenler alzheimera sebep olarak gösterilebilir. Özellikle 65 yaş üzerinde görülen alzheimer; stres, düzensiz uyku, eğitim düzeyindeki düşüklük, hareketsiz yaşam tarzı gibi çevresel faktörler nedeniyle meydana gelebilir. Kan dolaşımındaki bozukluklar, beyin hücrelerinin sağlıklı bir şekilde çalışmasını engelleyerek bu hastalığa sebebiyet verebilir.
Alzheimer, genetik geçişli bir özellik de barındırmaktadır. Belirli genlerin akışı, hastalığın ortaya çıkmasına yardımcı olabilir.
Alzheimer Hastalığı Belirtileri
Alzheimer hastalığı belirtileri, her hastada farklı şekilde görülebilir. Bir anda ortaya çıkmadığı, kısa sürede anlaşılmadığı için zaman geçtikçe fark edilmektedir. Aşağıdaki belirtiler alzheimer hastalarında görülmektedir.
- En sık görülen belirti, hafıza kaybıdır. Son zamanlarda gerçekleşen olayları, yeni öğrenilen bilgileri hatırlamak güç olabilir.
- Zamanla dikkat eksikliği görülebilir, odaklanma, karar verme süreçlerinde zorluk yaşanabilir.
- Konuşma ve yazma becerilerinde zorluk yaşanabilir. Kelimeleri hatırlama, iletişim problemleri ortaya çıkabilir.
- Kişi zamanı, mekanı, olayları doğru şekilde hatırlayamaz. Yolunu kaybeder, bildiği yollarda kaybolur.
- Öfke nöbetleri, depresyon, şüphecilik, kendini sosyal ortamdan geri çekme gibi davranışlar ortaya çıkabilir.
- Günlük aktivitelerde zorlanma görülür. Yemek yeme, banyo yapma, giyinme gibi işleri güçlükle yapar.
- Nesneleri olması gerekenden farklı yerlere koyabilirler.
- Zamanla bağımsızlıkları kaybedip, başka birinin yardımına ihtiyaç duyabilirler.
Alzheimer Hastalığında Risk Faktörleri
Aşağıdaki durumlar alzheimer hastalığı için risk faktörleri olarak sıralanabilirler.
- Genetik faktörler: Alzheimer hastalığının kişide ailesel geçiş olarak ortaya çıkabildiği görünmüştür.
- Yaşlanma: Bu hastalığın en büyük risk faktörüdür. 65 yaş üstü kişilerde daha fazla görülmektedir.
- Cinsiyet: Kadınlar, erkeklere kıyasla bu hastalık için daha yatkın olabilir.
- Beyin yaralanmaları: Daha önce beyin enfeksiyonu, baş yaralanması geçirmiş kişilerin alzheimer riski fazla olabilir.
- Kalp-damar hastalıkları: Yüksek tansiyon, kalp hastalığı, inme, yüksek kolestrol gibi hastalıklar da bu hastalığın riskini artırabilir.
- Diyabet: Kan şekerini düzenlemede yaşanan sorunlar beyin sağlığını olumsuz etkileyerek alzheimer riskini artırabilir.
- Sigara ve alkol: Bu kötü alışkanlıklar her hastalık gibi beyin hücreleri üzerinde de etkili olabilir.
Alzheimer Teşhisi Nasıl Konur?
Alzheimer teşhisi, klinik değerlendirmeler sonucu konulabilir. Alzheimer hastalığı şüphesi olan kişilerin tıbbi geçmişi, sağlık durumları, gösterdiği belirtiler incelenir. Bu hastalığa özgü semptomlar değerlendirilir. Hastalık şüphesi olan kişiye günlük aktiviteleri, duygu durumu hakkında sorular sorulur. Bunların cevapları da teşhis konulmada etkili olacaktır. Kişinin problem çözme yeteneği, hafıza ve dikkati ölçülür.
Alzheimer belirtilerine benzer başka hastalıkların varlığını ölçmek için kan ve idrar tahlilleri de yapılabilir. MR ve birtakım beyin tarama seçeneklerine başvurulur. Tüm bunlar sonrasında şüpheler hala varsa alzheimer testi adı altında uygulanacak birkaç değerlendirme bulunur. Bu şekilde uzmanlar tarafından teşhis konulur.
Alzheimer Tedavisi Nasıl Yapılır?
Alzheimer tedavisinin kesin bir yolu yoktur. Semptomları hafifletmek için ilaç tedavisi, psikoterapi gibi yöntemler uygulanabilir. Alzheimer tedavisi ile hastanın anlama ve kavrama yeteneği geliştirilmelidir. Giyinmek, yemek yemek, banyo ve hijyenine dikkat etmek, yakınlarını tanımasında yaşadığı sorunları düzenlemek gibi sorunların azalmasına yardımcı olunmalıdır. Alzheimer tedavisi, kişiye göre değişiklik göstermektedir. Alzheimer belirtilerine göre de tedavi yaklaşımları değişebilir.
Alzheimer semptomlarını yatıştırmak için ilaçlar kullanılabilir. Alzheimer hastalarının bağımsız bir şekilde yaşamaları, ev ve sosyal yaşamlarında rahatça dolaşmalarını sağlamak gerekir. Bu hastalığın tedavisi kişinin psikolojik rahatlama yaşaması amaçlanır.
Alzheimer Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Alzheimer tedavi yöntemleri; ilaç, davranışsal ve duygusal destek, destekleyici tedavi yaklaşımları, bakım, bilişsel uyarı şeklinde sıralanabilir.
- İlaç tedavisi, beyindeki bazı dengeleri düzenlemek ve belirli semptomları hafifletmek için kullanılabilir. Bu ilaçlar hastalığın ilerlemesini durdurmaz veya geriye döndürmez sadece olağan durumu hafifletmeye yarayabilir.
- Bilişsel uyarı, hafıza ve zihinsel becerilerin korunmasına yönelik egzersizler, aktiviteler olarak uygulanır. Hafıza oyunları, bulmacalar, kitap okuma gibi aktiviteler uygulanabilir.
- Davranışsal ve duygusal destek, alzheimer hastalarının alması gereken önemli bir destektir. Bireysel veya grup olarak terapi almak hastaların yaşadığı depresyon ve kafa karışıklığı gibi durumları ele alarak çözmeye odaklanır.
- Alzheimer hastalarının bakımı da önem taşır. Hastanın güvenliğini sağlamak, ilaçlarının düzenli alınmasını takip etmek, iletişimi doğru kurmak, günlük aktivitelerde yardımcı olmak gerekir.
- Hastanın uyku düzenini sağlamak, diyetine dikkat etmek, stres yönetimi gibi faktörler destekleyici yaklaşımlardır. Sağlıklı bir yaşam tarzı, hastanın belirtilerinin hafiflemesine yardımcı olacaktır.
Alzheimer Hastalığını Önleyebilecek Yöntemler
Alzehimer hastalığını önlemek için aşağıdaki yöntemler kullanılabilir. Zihinsel sağlığımızı korumak için beyin egzersizleri yapmak, bulmacalar çözmek, yeni beceriler edinmek, müzik dinlemek gibi yöntemler uygulanabilir. Düzenli bir şekilde fiziksel aktivitelerde bulunmak, yürüyüş, yüzme, aerobik egzersizleri yapmak sağlıklı bir yaşam için önerilir. Dengeli beslenmek, beyin sağlığını korumada önemlidir. Özellikle sosyal aktivitelerde bulunmak, arkadaşlarla zaman geçirmek, aileyle iletişimi diri tutmak beyin sağlığı açısından faydalıdır.
Yeterli ve kaliteli uyku almak, uyku problemlerinden arınmak gerekir. Stres yönetimi teknikleri kullanarak rahatlama egzersizleri yapmak, meditasyon, yoga gibi aktivitelerde bulunmak hem ruh sağlığımızı hem beyin sağlığımızı olumlu etkileyecektir. Sağlıklı bir yaşam, alzheimer riskini azaltacaktır.
