Alzheimer

Alzheimer, beyinde bazı hasarlara neden olan ve geri döndürülemeyen bir hastalıktır. En sık karşılaşılan demans türü olarak bilinir. Alzheimer yaşla ilgili bir hastalıktır. Tedavisi ilk olarak bilişsel semptomlarını hafifletmek için ilaç kullanımı, ikincil olarak da yaşam kalitesinin arttırılmasına odaklanmakla ilgilidir.

Alzheimer Nedir?

Alzheimer, beyindeki nöronların işlevlerini ve nöronlar arasındaki bağlantıları bozan bir hastalıktır. Alzheimer hastalığı, genellikle hafıza kaybı, düşünme ve anlama yeteneğinde azalma, karar verme güçlüğü, konuşma ve hareket bozuklukları, kişilik ve davranış değişiklikleri gibi belirtilerle kendini gösterir. Hastalık ilerledikçe, kişinin günlük aktivitelerini yapması giderek zorlaşabilir ve sonunda tamamen kaybedebilir. Genelde 65 yaş üzeri kişilerde görülen alzheimer için tam bir tedavi bulunamamıştır. Sadece belirtilen kontrolünün sağlanması ve ilerlememesi için tedavi seçenekleri bulunur. 

Alzheimer Kimleri Etkiler?

Alzheimer hastalığı, genellikle 65 yaşın üzerindeki kişilerde daha sık görülür. Nadiren de olsa 30'lu ve 40'lı yaşlarda da görülebilir. Yaş, Alzheimer hastalığı için en büyük risk faktörüdür. Ayrıca, aile geçmişi ve genetik faktörler de Alzheimer hastalığı riskini artırabilir. 

Alzheimer hastalığı nedenleri tam olarak bilinemez fakat düzensiz uyku, stres, düşük fiziksel aktivite düzeyleri, yüksek kan basıncı, diyabet ve obezite gibi yaşam tarzı faktörleri de Alzheimer hastalığı riskini artırabilir. 

Alzheimer'ın Nedenleri Nelerdir?

Alzheimer’ın nedenleri tam olarak bilinemez. Yapılan araştırmalar çeşitli risk faktörlerinin bu hastalığın gelişiminde önemli bir rol oynayabileceğini gösterir. 

• Bazı Alzheimer vakaları genetik olarak aktarılabilir. 
• Alzheimer hastalarının beyinde proteinlerin anormal bir şekilde biriktiği gözlemlenmiştir. 
• Beyindeki kimyasal işleyişlerde bozukluklar Alzheimer hastalığının gelişiminde rol oynayabilir. 
• Stres ve kafa travmaları bu hastalığın riskini arttırır.

Alzheimer'ın Belirtileri Nelerdir?

Alzheimer’ın belirtileri, hastalığın ilerleyen evrelerinde giderek artabilir. Bu belirtiler hastanın günlük yaşam aktivitelerini yerine getirmede zorluk yaşatabilir.

• En sık görülen belirtilerden biri hafıza kaybıdır. Son olaylar veya yeni bilgiler hatırlanmakta zorlanılır. Zamanla, hastanın uzun süreli hafızası da etkilenebilir.
• Hastalar, matematiksel hesaplamaları yapmak veya karar vermek gibi basit işlevleri yerine getirmekte zorlanabilirler.
• Alzheimer hastaları kelime bulma, cümleleri tamamlama veya konuşmalarını sürdürme konusunda zorluk yaşanabilir.
• Alzheimer hastaları çevrelerindeki yerleri veya zamanı anlama konusunda zorluk yaşayabilir. Bu nedenle, bazen dışarıda kaybolabilirler.
• Geçmiş davranışlarına veya karakteristiklerine uymayan yeni davranışlar gösterebilirler. Örneğin, öfke veya huzursuzluk gibi davranışlar sergileyebilirler.
• Alzheimer hastaları, yürüme, denge veya koordinasyon konusunda zorluk yaşayabilirler.

Alzheimer Erken Teşhisi

Alzheimer erken teşhisi ile hastalığın tedavi seçenekleri daha etkili olabilir ve hastalığın ilerlemesi yavaşlatılabilir. Belirtiler fark edildiği andan itibaren hemen bir uzmana danışmak erken teşhis için önemlidir. Bazı nöropsikolojik testler ile hastanın bellek, düşünme, konuşma gibi zihinsel işlevleri değerlendirilir. Beyindeki anormallikler MR veya tomografi ile yapılır ve kan testleri ile alzheimer olup olmadığı erkenden teşhis edilebilir. Erken teşhis için düzenli doktor ziyaretleri gerekir. Alzheimer belirtilerinin farkında olmak ve hem hastanın hem çevresinin, yakınlarının bu konuda bilinçli olması gerekir.

Alzheimer ile Yaşamak

Alzheimer hem hasta olan kişi hem de ona bakan kişi için zorlu bir yolculuk olabilir. Alzheimer hastalığı ile yaşamak için sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemek faydalı olabilir. Sağlıklı besinler, iyi bir uyku ve düzenli yürüyüş iyi gelecektir. Sosyal olarak arkadaşlarla ve aile ile zaman geçirilmelidir. Rutinler, Alzheimer hastalığı ile yaşayan kişiler için önemlidir. Günlük aktiviteleri, yemek yeme, egzersiz yapma ve uyku saatlerini belirlemek gerekir.

Kitap okuma, bulmaca çözme, yürüyüş yapma, resim çizme veya müzik dinleme gibi hoşunuza giden aktiviteler bulun. Bu, zihinsel ve fiziksel sağlığınızı korumak için yardımcı olabilir. Kendinize günlük hedefler belirleyin ve bunları tamamlamaya çalışın. Örneğin, evde bir işi bitirme veya bir arkadaşınızı ziyaret etme gibi. Bu şekilde birçok rutin oluşturma ve sosyalliği kaybetmeyerek alzheimer ile yaşamayı öğrenebiliriz.

Alzheimer İlaçları ve Tedavileri

Alzheimer ilaç ve tedavilerle kontrol edilmesi mümkündür. Kesin bir tedavi yöntemi geliştirilememiştir. Ancak bazı ilaç türleriyle ilerlemeyi yavaşlatır. Donepezil, Rivastigmin, Galantamin ve Memantin ilaçları, bazı Alzheimer hastalarının belirtilerini ilerlemesini önlemek için geliştirilmiştir. Alzheimer hastaları duygusal sağlıkları için psikolojik destek alabilirler. Güvenli bir ev ortamı onların sağlığı ve kendilerini rahat hissetmeleri için önemlidir.

Alzheimer'ın İlerlemesini Yavaşlatmak için Yapılabilecekler

Alzheimer’ın ilerlemesini yavaşlatmak için yapılabilecekler aşağıdaki gibi sıralanabilir.

• Düzenli egzersiz yapmak 
• Sağlıklı beslenmek 
• Beyin egzersizleri yapmak 
• Stresi azaltmak 
• Sosyal aktivitelerde bulunmak 
• İyi bir uyku almak 
• Risk faktörlerini azaltmak 
• Alzheimer hastalığının ilerlemesini yavaşlatmak için bu öneriler göz önünde bulundurulabilir. 

Alzheimer'ın Korunma Yolları

Alzheimer’ın korunma yolları sağlıklı bir yaşam benimsemek, beyin egzersizleri yapmak, sosyal aktivitelerde bulunmak olabilir. Yüksek tansiyon, diyabet, obezite gibi risk faktörlerini azaltmak da bu hastalıktan korunma yolları arasında sayılabilir. Düzenli sağlık kontrolü yaptırmak, Alzheimer riskini azaltmaya yarar. Müzik dinlemek, kitap okumak, bulmaca çözmek gibi beyin sağlığı için faydalıdır.

Alzheimer ve Bakım Vericileri

Alzheimer hastaları, hastalığın ilerleyen evrelerinde günlük yaşam aktivitelerinde zorluk yaşayabilirler. Bu nedenle Alzheimer hastalarına bakım vermek, sadece sağlık profesyonelleri için değil, aynı zamanda aile üyeleri ve diğer bakım vericileri için de zorlu bir iş olabilir. 

Bakım vericilerinin kendilerine de zaman ayırmaları önemlidir. Kendilerini dinlendirmek, stresi yönetmek bakım vericilerinin sağlığını korumalarına yardımcı olabilir. Alzheimer hastaları için güvenli bir ev ortamı sağlamak ve günlük aktivitelerini kolaylaştıracak yöntemler düşünmek önemlidir. Bakım vericileri, Alzheimer hastalarının aktivitelerini ve bakım gereksinimlerini belirleyerek günlük bir plan yapabilirler.